Brontekst bekijken van Autisme

De term '''contextblindheid''' werd oorspronkelijk ontwikkeld om het kernprobleem van autisme te beschrijven (Peter Vermeulen, 2011).  
Autistische personen hebben vaak moeite om contextinformatie te gebruiken bij het interpreteren van signalen en gebeurtenissen.  

== Autisme in de DSM ==
In de DSM-5 wordt autisme omschreven als een stoornis met:
* beperkingen in sociale communicatie en interactie  
* beperkte, repetitieve gedragingen of interesses  

Belangrijk om te benadrukken: de DSM is een classificatiesysteem, geen verklarend model.  
Het label ''autisme'' beschrijft enkel een cluster van gedragingen en ervaringen, maar vertelt niets over de unieke persoon.  

Een bekende uitspraak vat dit goed samen:  
''Ken je één persoon met autisme, dan ken je één persoon met autisme.''
<div style="border:1px solid #ccc; background-color:#f9f9f9; padding:8px; margin:10px 0;">
'''Nota:''' In de literatuur en populaire beeldvorming worden vaak “typische” eigenschappen van autisme genoemd, zoals eerlijkheid of rechtlijnigheid.  
Hoewel dit soms klopt, is het geen algemene regel. Ook mensen met autisme kunnen bijvoorbeeld liegen — vaak als copingmechanisme om hun contextblindheid te compenseren.  

Dit illustreert een bredere kritiek op de DSM-classificaties: ze creëren typetjes en clusters, maar vangen de complexiteit en uniciteit van de persoon niet.
</div>  

== Herkadering vanuit contextdenken ==
Binnen dit project zien we autisme niet louter als een stoornis, maar als een variant in denkstijl:
* lage contextgevoeligheid (sterk detailgericht, moeite met samenhang en impliciete signalen)  
* sterktes in nauwkeurigheid en detailwaarneming  
* kwetsbaarheden in relaties, flexibiliteit en basisvertrouwen

== Voorbeelden van contextblindheid in autisme ==
* Letterlijke interpretatie van taal (“de trein heeft vertraging” → kijken naar het voertuig i.p.v. het uurrooster).  
* Moeite om emoties van anderen te kaderen zonder expliciete uitleg.  
* [[Overprikkeling]] door lawaai of sociale druk, omdat filteren van irrelevante prikkels moeilijk is.

== Spectrum en overlap ==
Autisme vertoont overlap met andere contextgebonden kwetsbaarheden:
* [[Persoonlijkheidsstoornissen|persoonlijkheidsstoornissen]] (rigiditeit, basisvertrouwen)  
* [[Heel sterk eerstegraads denken|psychosen]] (wanneer overbelasting leidt tot realiteitsproblemen)  
* [[Burn-out en depressie|depressie en burn-out]] (door voortdurende overcompensatie in een complexe wereld)

== Conclusie ==
Autisme kan begrepen worden als een extreme vorm van laag-contextueel denken.  
Het classificeren als “stoornis” helpt in de zorgpraktijk, maar mag niet verward worden met een verklaring of met de persoon zelf.  
Elke persoon met autisme is uniek, met eigen sterktes, kwetsbaarheden en manieren om met context om te gaan.