Versie van 28 sep 2025 10:28

Frequently Asked Questions

Ik denk dat mijn baas een narcist is. Hoe ga ik hiermee om?

De term narcist verwijst in de psychiatrie naar een DSM-persoonlijkheidsstoornis. Die diagnose zegt echter weinig over de eigenheid van een persoon of hoe hij/zij functioneert in een organisatie. Binnen het kader van Context Thinking geldt vaak een eenvoudigere verklaring: de leidinggevende is vermoedelijk laag-contextueel.

Laag-contextueel denken

Veel leidinggevenden die als "narcistisch" worden ervaren, zijn in werkelijkheid laag-contextueel.

Zij denken sterk in eerstegraadsverbanden: als A, dan B.
Dat heeft voordelen voor een bedrijf: doelgerichtheid, efficiëntie, duidelijke beslissingen.
Tegelijk heeft dit beperkingen: minder oog voor nuance, minder perspectiefwisseling, en een verhoogde kans op misverstanden in menselijke relaties.

Copingmechanismen

Een baas ontwikkelt vaak copingstrategieën om met complexe situaties om te gaan.

Hij/zij is zich er meestal niet van bewust dat deze strategieën vooral korte termijnproblemen oplossen, maar op lange termijn schadelijk kunnen zijn voor het teamklimaat.
Voorbeelden: overmatig controleren, vermijden van emotionele gesprekken, of autoritair beslissingen nemen om onzekerheid te compenseren.

Wat betekent dit voor jou?

Het gedrag hoeft niet voort te komen uit "kwaadwilligheid" of een persoonlijkheidsstoornis, maar kan begrepen worden als een denkstijl die sterke én zwakke kanten heeft.
Het label "narcist" kan stigmatiserend werken en verhult soms de reële dynamiek van contextgevoeligheid.

Adviezen voor omgang

Communiceer concreet en duidelijk. Vermijd impliciete hints of vage suggesties; leg uit wat je bedoelt.
Erken de sterke kanten. Benoem de efficiëntie of resultaatgerichtheid van je baas; dat schept vertrouwen.
Bewaar je eigen grenzen. Laat je niet meeslepen in overdreven caretaking.
Zoek context toe te voegen. Breng nuance in gesprekken, bied alternatieve perspectieven, en doe dit op een rustige en feitelijke manier.
Zoek steun. Bespreek situaties met collega’s of een vertrouwenspersoon, zodat je zelf niet overbelast raakt.

Conclusie

Niet elke lastige baas is een "narcist". Vaak gaat het om laag-contextueel denken: sterk in helderheid en actie, maar kwetsbaar voor tunnelvisie en relationele misverstanden. Door dit te begrijpen kan je beter afstemmen, realistischere verwachtingen hanteren en constructiever samenwerken.