Context en DSM

<translate>

Wat is DSM?

De DSM staat voor Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. Het is een classificatiesysteem dat in de psychiatrie gebruikt wordt om psychische stoornissen te beschrijven.

Zie ook het Wikipedia-artikel: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders.

Oorsprong

De DSM vindt zijn oorsprong in het Amerikaanse leger en de statistiek. Men had nood aan betrouwbare en uniforme diagnostiek om soldaten te screenen en behandelen.

Beschrijvend, niet verklarend

De DSM is een beschrijvend model:

• het noteert wat iemand ervaart (symptomen),
• maar verklaart niet waarom iemand die klachten heeft.

Een “diagnose” zoals appendicitis is verklarend en duidelijk. Een DSM-classificatie is daarentegen een tentatieve indeling van symptomen.

Doel van de DSM

Volgens psychiater Jim van Os:

• Er was een wildgroei aan diagnoses in de psychiatrie.
• Er waren duidelijke criteria nodig om tot een diagnose te komen.
• Dit was ook noodzakelijk om een gevalideerde terugbetaling mogelijk te maken door de gezondheidsverzekering.

Wat is het niet?

De DSM is geen wetenschappelijk bewijs dat deze entiteiten werkelijk bestaan. Soms wordt geprobeerd om dit achteraf te “bewijzen” met hersenonderzoek of biomarkers, maar dat is een vorm van reverse engineering. Na 50 jaar onderzoek is er geen sluitend bewijs gevonden dat de DSM-classificaties echte ziekten zijn zoals in de somatische geneeskunde.

Wat zegt de genetica?

Het enige vakgebied dat inzichten opleverde is de genetica. Daaruit blijkt dat ieder mens duizenden genetische varianten heeft die betrokken zijn bij psychisch lijden. Deze varianten komen voor bij autisme, depressie, borderline, schizofrenie, bipolaire stoornis, … en zijn grotendeels overlappend (ongeveer 70%). Conclusie: de genetica van psychisch lijden is in feite de genetica van het mens-zijn, en meer specifiek onze capaciteit om met gevoel te reageren op de omgeving.

Spectrumdenken

Termen als autisme, schizofrenie, depressie, borderline zijn geen ziekten op zich, maar beschrijvingen. Men spreekt daarom steeds vaker over een spectrum of “kenmerken van”. Dit blijkt ook bij persoonlijkheidsstoornissen: iemand kan op een bepaald moment voldoen aan de criteria van borderline, later aan die van narcisme, en vervolgens weer niet.

Verder luisteren

Podcast van Jim van Os over de DSM en psychische classificatie: Beluister op Spotify </translate>