Context en DSM: verschil tussen versies
Nieuwe pagina aangemaakt met '<translate> == Wat is DSM? == De '''DSM''' staat voor ''Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders''. Het is een classificatiesysteem dat in de psychiatrie gebruikt wordt om psychische stoornissen te beschrijven. Zie ook het Wikipedia-artikel: [https://nl.wikipedia.org/wiki/Diagnostic_and_Statistical_Manual_of_Mental_Disorders Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders]. == Oorsprong == De DSM vindt zijn oorsprong in het Amerikaanse…' |
Deze versie gemarkeerd voor vertaling |
||
| (5 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
<translate> | <languages/> | ||
== Wat is DSM? == | <div style="border: 1px solid #aaa; | ||
background-color: #f9f9f9; | |||
width: 70%; | |||
margin: 20px auto; | |||
padding: 12px; | |||
text-align: center; | |||
font-size: 1.2em; | |||
font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; | |||
font-style: italic;"> | |||
<translate><!--T:1--> | |||
“De genetica van psychisch lijden is de genetica van het mens-zijn, | |||
en dan in het bijzonder onze capaciteit om met gevoel te reageren op de omgeving.”</translate> | |||
<br> | |||
<small>— Jim van Os</small> | |||
</div> | |||
<translate>== Wat is DSM? == <!--T:2--> | |||
<!--T:3--> | |||
De '''DSM''' staat voor ''Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders''. | De '''DSM''' staat voor ''Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders''. | ||
Het is een classificatiesysteem dat in de psychiatrie gebruikt wordt om psychische stoornissen te beschrijven. | Het is een classificatiesysteem dat in de psychiatrie gebruikt wordt om psychische stoornissen te beschrijven. | ||
Zie ook het Wikipedia-artikel: [https://nl.wikipedia.org/wiki/Diagnostic_and_Statistical_Manual_of_Mental_Disorders Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders]. | <!--T:4--> | ||
Zie ook het Wikipedia-artikel: [https://nl.wikipedia.org/wiki/Diagnostic_and_Statistical_Manual_of_Mental_Disorders Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders].</translate> | |||
== Oorsprong == | <translate>== Oorsprong == <!--T:5--> | ||
<!--T:6--> | |||
De DSM vindt zijn oorsprong in het Amerikaanse leger en de statistiek. | De DSM vindt zijn oorsprong in het Amerikaanse leger en de statistiek. | ||
Men had nood aan betrouwbare en uniforme diagnostiek om soldaten te screenen en behandelen. | Men had nood aan betrouwbare en uniforme diagnostiek om soldaten te screenen en behandelen.</translate> | ||
== Beschrijvend, niet verklarend == | <translate>== Beschrijvend, niet verklarend == <!--T:7--> | ||
<!--T:8--> | |||
De DSM is een '''beschrijvend model''': | De DSM is een '''beschrijvend model''': | ||
* het noteert wat iemand ervaart (symptomen), | * het noteert wat iemand ervaart (symptomen), | ||
* maar verklaart niet waarom iemand die klachten heeft. | * maar verklaart niet waarom iemand die klachten heeft. | ||
<!--T:9--> | |||
Een “diagnose” zoals appendicitis is verklarend en duidelijk. | Een “diagnose” zoals appendicitis is verklarend en duidelijk. | ||
Een DSM-classificatie is daarentegen een tentatieve indeling van symptomen. | Een DSM-classificatie is daarentegen een tentatieve indeling van symptomen. | ||
== Doel van de DSM == | </translate> | ||
{{Casus|<translate><!--T:10--> | |||
Een patiënt meldt zich met: | |||
* twee weken lang somberheid | |||
* vermoeidheid | |||
* verlies van interesse in activiteiten | |||
* slaapproblemen | |||
* gevoel van waardeloosheid | |||
<!--T:11--> | |||
Volgens de DSM-5 voldoet dit aan de criteria voor een ''depressieve stoornis'' | |||
([https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK519712/table/ch3.t5 DSM-5 criteria, NCBI]). | |||
<!--T:12--> | |||
De classificatie beschrijft hiermee de symptomen, maar zegt niets over de oorzaak. | |||
<!--T:13--> | |||
De achterliggende reden kan heel verschillend zijn: | |||
* verlies van werk | |||
* relationele problemen | |||
* lichamelijke ziekte | |||
* contextblindheid of moeite met complex denken | |||
<!--T:14--> | |||
Het label ''depressie'' is dus een beschrijving, geen verklaring.</translate>}} | |||
<translate> | |||
== Doel van de DSM == <!--T:15--> | |||
<!--T:16--> | |||
Volgens psychiater Jim van Os: | Volgens psychiater Jim van Os: | ||
* Er was een wildgroei aan diagnoses in de psychiatrie. | * Er was een wildgroei aan diagnoses in de psychiatrie. | ||
| Regel 24: | Regel 77: | ||
* Dit was ook noodzakelijk om een gevalideerde terugbetaling mogelijk te maken door de gezondheidsverzekering. | * Dit was ook noodzakelijk om een gevalideerde terugbetaling mogelijk te maken door de gezondheidsverzekering. | ||
== Wat is het niet? == | == Wat is het niet? == <!--T:17--> | ||
<!--T:18--> | |||
De DSM is geen wetenschappelijk bewijs dat deze entiteiten werkelijk bestaan. | De DSM is geen wetenschappelijk bewijs dat deze entiteiten werkelijk bestaan. | ||
Soms wordt geprobeerd om dit achteraf te “bewijzen” met hersenonderzoek of biomarkers, maar dat is een vorm van ''reverse engineering''. | Soms wordt geprobeerd om dit achteraf te “bewijzen” met hersenonderzoek of biomarkers, maar dat is een vorm van ''reverse engineering''. | ||
Na 50 jaar onderzoek is er geen sluitend bewijs gevonden dat de DSM-classificaties echte ziekten zijn zoals in de somatische geneeskunde. | Na 50 jaar onderzoek is er geen sluitend bewijs gevonden dat de DSM-classificaties echte ziekten zijn zoals in de somatische geneeskunde. | ||
== Wat zegt de genetica? == | == Wat zegt de genetica? == <!--T:19--> | ||
<!--T:20--> | |||
Het enige vakgebied dat inzichten opleverde is de genetica. | Het enige vakgebied dat inzichten opleverde is de genetica. | ||
Daaruit blijkt dat ieder mens duizenden genetische varianten heeft die betrokken zijn bij psychisch lijden. | Daaruit blijkt dat ieder mens duizenden genetische varianten heeft die betrokken zijn bij psychisch lijden. | ||
| Regel 35: | Regel 92: | ||
Conclusie: de genetica van psychisch lijden is in feite de genetica van het mens-zijn, en meer specifiek onze capaciteit om met gevoel te reageren op de omgeving. | Conclusie: de genetica van psychisch lijden is in feite de genetica van het mens-zijn, en meer specifiek onze capaciteit om met gevoel te reageren op de omgeving. | ||
== Spectrumdenken == | == Spectrumdenken == <!--T:21--> | ||
<!--T:22--> | |||
Termen als autisme, schizofrenie, depressie, borderline zijn geen ziekten op zich, maar beschrijvingen. | Termen als autisme, schizofrenie, depressie, borderline zijn geen ziekten op zich, maar beschrijvingen. | ||
Men spreekt daarom steeds vaker over een spectrum of “kenmerken van”. | Men spreekt daarom steeds vaker over een spectrum of “kenmerken van”. | ||
Dit blijkt ook bij persoonlijkheidsstoornissen: iemand kan op een bepaald moment voldoen aan de criteria van borderline, later aan die van narcisme, en vervolgens weer niet. | Dit blijkt ook bij persoonlijkheidsstoornissen: iemand kan op een bepaald moment voldoen aan de criteria van borderline, later aan die van narcisme, en vervolgens weer niet. | ||
== Verder luisteren == | == Verder luisteren == <!--T:23--> | ||
<!--T:24--> | |||
Podcast van Jim van Os over de DSM en psychische classificatie: | Podcast van Jim van Os over de DSM en psychische classificatie: | ||
[https://open.spotify.com/episode/2u57JYnDe64KBbdLhnTWHl?si=lUKQyptoQNi0cIOs0Kn4VA Beluister op Spotify] | [https://open.spotify.com/episode/2u57JYnDe64KBbdLhnTWHl?si=lUKQyptoQNi0cIOs0Kn4VA Beluister op Spotify] | ||
</translate> | </translate> | ||