Lexicon: verschil tussen versies

Regel 1:

~~= Lexicon =~~

Dit lexicon bundelt kernbegrippen die regelmatig terugkomen in het project ''Context Thinking''.

De termen zijn gedefinieerd in de context van complex denken en contextgevoeligheid.

Regel 121:

Regel 119:

gaat [[Lexicon#Complex denken|Complex Denken]] ruimer: het integreert ook tijdslagen, gevolgen en bredere contexten.

== Empathie ==

'''Empathie''' is het vermogen om je in te leven in de gevoelens, gedachten en perspectieven van een ander.

Het gaat om het herkennen, begrijpen en (in zekere mate) meevoelen met wat iemand anders ervaart, zonder dat je die ervaring zelf doormaakt.

=== Vormen van empathie ===

* '''Cognitieve empathie''' – het herkennen en begrijpen van wat de ander voelt of denkt. Dit vraagt om het verwerken van contextuele input: hoe zit de situatie echt in elkaar?

* '''Emotionele empathie''' – het meevoelen met de emotie van de ander. Om deze emotie gepast te uiten, is ook contextuele output nodig: hoe kan ik in deze situatie het best reageren?

=== Laag- versus hoog-contextueel ===

* Hoog-contextuele personen hebben doorgaans een sterke cognitieve empathie. Daardoor is hun emotionele empathie beter afgestemd op de context en vaak gepaster in sociale situaties.

* Laag-contextuele personen hebben een beperkte cognitieve empathie. Hun emotionele reactie is daardoor minder afgestemd op de omgeving. Dit lijkt meer op een reflexmatige vorm van meevoelen: ''sympathie''.

=== Voorbeeld ===

Persoon B komt de trein binnen en worstelt om zijn koffer in het bagagerek te plaatsen.

* Persoon A herkent aan het gezicht van persoon B dat dit moeite en frustratie kost → cognitieve empathie.

* Persoon A voelt zelf frustratie door dit te zien → emotionele empathie.

* Bij een hoog-contextueel persoon zal de reactie afgestemd zijn op de situatie (bijvoorbeeld rustig hulp aanbieden).

* Bij een laag-contextueel persoon kan de emotionele respons minder passend zijn (overdreven emotioneel meereageren, zonder de situatie te doorzien).

=== Conclusie ===

Laag-contextuele personen hebben zeker een vorm van empathie, maar deze is minder afgestemd op de context.

Men spreekt dan eerder van '''sympathie''' (een reflexmatige vorm) dan van volwaardige emotionele empathie. Een volwaardige vorm van emotionele empathie houdt rekening met de input ''(wat gebeurt hier echt?)'' en met de output ''(hoe kan ik hier het best op reageren?)''.

</translate>

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
 <translate>
-= Lexicon =
 Dit lexicon bundelt kernbegrippen die regelmatig terugkomen in het project ''Context Thinking''.
 De termen zijn gedefinieerd in de context van complex denken en contextgevoeligheid.
@@ Regel 121: / Regel 119: @@
 gaat [[Lexicon#Complex denken|Complex Denken]] ruimer: het integreert ook tijdslagen, gevolgen en bredere contexten.
+<translate>
+== Empathie ==
+'''Empathie''' is het vermogen om je in te leven in de gevoelens, gedachten en perspectieven van een ander.
+Het gaat om het herkennen, begrijpen en (in zekere mate) meevoelen met wat iemand anders ervaart, zonder dat je die ervaring zelf doormaakt.
+=== Vormen van empathie ===
+* '''Cognitieve empathie''' – het herkennen en begrijpen van wat de ander voelt of denkt. Dit vraagt om het verwerken van contextuele input: hoe zit de situatie echt in elkaar?
+* '''Emotionele empathie''' – het meevoelen met de emotie van de ander. Om deze emotie gepast te uiten, is ook contextuele output nodig: hoe kan ik in deze situatie het best reageren?
+=== Laag- versus hoog-contextueel ===
+* Hoog-contextuele personen hebben doorgaans een sterke cognitieve empathie. Daardoor is hun emotionele empathie beter afgestemd op de context en vaak gepaster in sociale situaties.
+* Laag-contextuele personen hebben een beperkte cognitieve empathie. Hun emotionele reactie is daardoor minder afgestemd op de omgeving. Dit lijkt meer op een reflexmatige vorm van meevoelen: ''sympathie''.
+=== Voorbeeld ===
+Persoon B komt de trein binnen en worstelt om zijn koffer in het bagagerek te plaatsen.
+* Persoon A herkent aan het gezicht van persoon B dat dit moeite en frustratie kost → cognitieve empathie.
+* Persoon A voelt zelf frustratie door dit te zien → emotionele empathie.
+* Bij een hoog-contextueel persoon zal de reactie afgestemd zijn op de situatie (bijvoorbeeld rustig hulp aanbieden).
+* Bij een laag-contextueel persoon kan de emotionele respons minder passend zijn (overdreven emotioneel meereageren, zonder de situatie te doorzien).
+=== Conclusie ===
+Laag-contextuele personen hebben zeker een vorm van empathie, maar deze is minder afgestemd op de context.
+Men spreekt dan eerder van '''sympathie''' (een reflexmatige vorm) dan van volwaardige emotionele empathie. Een volwaardige vorm van emotionele empathie houdt rekening met de input ''(wat gebeurt hier echt?)'' en met de output ''(hoe kan ik hier het best op reageren?)''.
 </translate>