FAQ/en: verschil tussen versies

Regel 43:

Not every difficult boss is a "narcissist". More often it’s a case of [[Special:MyLanguage/Het spectrum van contextgevoeligheid|low-contextual thinking]]: strong in clarity and action, but vulnerable to [[Special:MyLanguage/Probleem van Basisvertrouwen|tunnel vision]] and relational misunderstandings. Understanding this allows you to align better, set more realistic expectations, and work together more constructively.

== Iemand met autisme liegt toch niet? ==

</div>

Veel mensen beschouwen eerlijkheid als een typisch kenmerk van [[Special:MyLanguage/Autisme|autisme]]. Het klopt dat mensen met autisme vaak letterlijk en rechtstreeks communiceren, maar dat betekent niet dat ze nooit de waarheid kunnen verbergen of aanpassen. Het is wél belangrijk om te begrijpen '''waarom''' ze dat doen.

</div>

=== Contextblindheid en waarheid ===

[[Special:MyLanguage/Autisme|Autisme]] gaat vaak samen met [[Special:MyLanguage/Het spectrum van contextgevoeligheid|contextblindheid]] — moeilijkheden om situaties in hun bredere samenhang te plaatsen. Waar anderen spontaan rekening houden met context (''de juiste nuance, het juiste moment''), zal iemand met autisme vooral focussen op feitelijke juistheid of op onmiddellijke gevolgen in de situatie.

</div>

* Voor hem/haar is “waarheid” iets concreets: wat letterlijk gezien of gedacht wordt.

* Daardoor kunnen uitspraken die feitelijk juist zijn, sociaal verkeerd overkomen.

* Omgekeerd kan iets verzwijgen of verdraaien aanvoelen als een manier om rust te bewaren, niet noodzakelijk als misleiding.

</div>

=== Transactioneel en egocentrisch denken ===

Wanneer iemand met autisme “liegt”, gebeurt dat vaak niet uit kwaadwillige manipulatie, maar wél vanuit [[Special:MyLanguage/Lexicon#Transactioneel handelen|transactioneel handelen]] of [[Special:MyLanguage/Lexicon#Egocentrisch denken|egocentrisch denken]]. Het gedrag heeft dus een '''manipulerend effect''' — het stuurt de reactie van de ander — maar de onderliggende bedoeling is meestal '''praktisch of beschermend''', niet berekenend.

</div>

{{Casus|Een kind met autisme zegt niet tegen zijn vader dat de buurman agressief was. Het denkt: “Als ik dat zeg, mag ik niet meer bij de buren spelen.” Het kind manipuleert de informatie om een onmiddellijke behoefte te beschermen: rust bewaren en contact behouden (transactioneel handelen). Op langere termijn veroorzaakt dit echter andere problemen: de vader kan het kind minder vertrouwen, en een incident bij de buren had voorkomen kunnen worden als de waarheid bekend was.}}

</div>

=== Is dat dan liegen? ===

Liegen veronderstelt een intentie om te misleiden én inzicht in de gevolgen daarvan. Bij mensen met autisme ontbreekt vaak dat tweede luik: ze overzien de bredere context en toekomstige gevolgen minder goed. Het gedrag is dus eerder een gevolg van beperkte [[Special:MyLanguage/Lexicon#Complex denken|contextintegratie]]

dan van morele onwil of gebrek aan eerlijkheid.

</div>

=== Wat helpt in communicatie ===

* '''Stel verduidelijkende vragen''' in plaats van te oordelen.

* '''Geef expliciet aan waarom waarheid of openheid belangrijk is''' in die situatie.

* '''Benoem gevolgen''' op korte én lange termijn, zodat de context zichtbaar wordt.

* '''Erken''' dat “waarheid” verschillende lagen heeft — feitelijk, sociaal en emotioneel.

</div>

=== Conclusie ===

Mensen met autisme kunnen de waarheid soms bewust aanpassen om een gewenste reactie uit te lokken of spanning te vermijden — dat is in zekere zin '''manipulatie''', maar niet van het berekende of kwaadwillige type. Het is een korte-termijnstrategie die voortkomt uit beperkt [[Special:MyLanguage/Lexicon#Complex denken|contextueel inzicht]] en de behoefte om orde of voorspelbaarheid te behouden. Door dit te begrijpen, kunnen misverstanden verminderd en vertrouwen hersteld worden.

</div>

@@ Regel 43: / Regel 43: @@
 Not every difficult boss is a "narcissist". More often it’s a case of [[Special:MyLanguage/Het spectrum van contextgevoeligheid|low-contextual thinking]]: strong in clarity and action, but vulnerable to [[Special:MyLanguage/Probleem van Basisvertrouwen|tunnel vision]] and relational misunderstandings. Understanding this allows you to align better, set more realistic expectations, and work together more constructively.
+<div lang="nl" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
+== Iemand met autisme liegt toch niet? ==
+</div>
+<div lang="nl" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
+Veel mensen beschouwen eerlijkheid als een typisch kenmerk van [[Special:MyLanguage/Autisme|autisme]]. Het klopt dat mensen met autisme vaak letterlijk en rechtstreeks communiceren, maar dat betekent niet dat ze nooit de waarheid kunnen verbergen of aanpassen. Het is wél belangrijk om te begrijpen '''waarom''' ze dat doen.
+</div>
+<div lang="nl" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
+=== Contextblindheid en waarheid ===
+[[Special:MyLanguage/Autisme|Autisme]] gaat vaak samen met [[Special:MyLanguage/Het spectrum van contextgevoeligheid|contextblindheid]] —  moeilijkheden om situaties in hun bredere samenhang te plaatsen. Waar anderen spontaan rekening houden met context (''de juiste nuance, het juiste moment''), zal iemand met autisme vooral focussen op feitelijke juistheid of op onmiddellijke gevolgen in de situatie.
+</div>
+<div lang="nl" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
+* Voor hem/haar is “waarheid” iets concreets: wat letterlijk gezien of gedacht wordt.
+* Daardoor kunnen uitspraken die feitelijk juist zijn, sociaal verkeerd overkomen.
+* Omgekeerd kan iets verzwijgen of verdraaien aanvoelen als een manier om rust te bewaren, niet noodzakelijk als misleiding.
+</div>
+<div lang="nl" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
+=== Transactioneel en egocentrisch denken ===
+Wanneer iemand met autisme “liegt”, gebeurt dat vaak niet uit kwaadwillige manipulatie, maar wél vanuit [[Special:MyLanguage/Lexicon#Transactioneel handelen|transactioneel handelen]] of [[Special:MyLanguage/Lexicon#Egocentrisch denken|egocentrisch denken]]. Het gedrag heeft dus een '''manipulerend effect''' — het stuurt de reactie van de ander —  maar de onderliggende bedoeling is meestal '''praktisch of beschermend''', niet berekenend.
+</div>
+<div lang="nl" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
+{{Casus|Een kind met autisme zegt niet tegen zijn vader dat de buurman agressief was. Het denkt: “Als ik dat zeg, mag ik niet meer bij de buren spelen.” Het kind manipuleert de informatie om een onmiddellijke behoefte te beschermen: rust bewaren en contact behouden (transactioneel handelen). Op langere termijn veroorzaakt dit echter andere problemen: de vader kan het kind minder vertrouwen, en een incident bij de buren had voorkomen kunnen worden als de waarheid bekend was.}}
+</div>
+<div lang="nl" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
+=== Is dat dan liegen? ===
+Liegen veronderstelt een intentie om te misleiden én inzicht in de gevolgen daarvan. Bij mensen met autisme ontbreekt vaak dat tweede luik: ze overzien de bredere context en toekomstige gevolgen minder goed. Het gedrag is dus eerder een gevolg van beperkte [[Special:MyLanguage/Lexicon#Complex denken|contextintegratie]]
+dan van morele onwil of gebrek aan eerlijkheid.
+</div>
+<div lang="nl" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
+=== Wat helpt in communicatie ===
+* '''Stel verduidelijkende vragen''' in plaats van te oordelen.
+* '''Geef expliciet aan waarom waarheid of openheid belangrijk is''' in die situatie.
+* '''Benoem gevolgen''' op korte én lange termijn, zodat de context zichtbaar wordt.
+* '''Erken''' dat “waarheid” verschillende lagen heeft — feitelijk, sociaal en emotioneel.
+</div>
+<div lang="nl" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
+=== Conclusie ===
+Mensen met autisme kunnen de waarheid soms bewust aanpassen om een gewenste reactie uit te lokken of spanning te vermijden — dat is in zekere zin '''manipulatie''', maar niet van het berekende of kwaadwillige type. Het is een korte-termijnstrategie die voortkomt uit beperkt [[Special:MyLanguage/Lexicon#Complex denken|contextueel inzicht]] en de behoefte om orde of voorspelbaarheid te behouden. Door dit te begrijpen, kunnen misverstanden verminderd en vertrouwen hersteld worden.
+</div>