FAQ

Frequently Asked Questions

Ik denk dat mijn baas een narcist is. Hoe ga ik hiermee om?

De term narcist verwijst in de psychiatrie naar een DSM-persoonlijkheidsstoornis. Die diagnose zegt echter weinig over de eigenheid van een persoon of hoe hij/zij functioneert in een organisatie. Binnen het kader van Context Thinking geldt vaak een eenvoudigere verklaring: de leidinggevende is vermoedelijk laag-contextueel.

Laag-contextueel denken

Veel leidinggevenden die als "narcistisch" worden ervaren, zijn in werkelijkheid laag-contextueel.

• Zij denken sterk in eerstegraadsverbanden: als A, dan B.
• Dat heeft voordelen voor een bedrijf: doelgerichtheid, efficiëntie, duidelijke beslissingen.
• Tegelijk heeft dit beperkingen: minder oog voor nuance, minder perspectiefwisseling, en een verhoogde kans op misverstanden in menselijke relaties.

Copingmechanismen

Een baas ontwikkelt vaak copingstrategieën om met complexe situaties om te gaan.

• Hij/zij is zich er meestal niet van bewust dat deze strategieën vooral korte termijnproblemen oplossen, maar op lange termijn schadelijk kunnen zijn voor het teamklimaat.
• Voorbeelden: overmatig controleren, vermijden van emotionele gesprekken, of autoritair beslissingen nemen om onzekerheid te compenseren.

Wat betekent dit voor jou?

• Het gedrag hoeft niet voort te komen uit "kwaadwilligheid" of een persoonlijkheidsstoornis, maar kan begrepen worden als een denkstijl die sterke én zwakke kanten heeft.
• Het label "narcist" kan stigmatiserend werken en verhult soms de reële dynamiek van contextgevoeligheid.

Adviezen voor omgang

• Communiceer concreet en duidelijk. Vermijd impliciete hints of vage suggesties; leg uit wat je bedoelt.
• Erken de sterke kanten. Benoem de efficiëntie of resultaatgerichtheid van je baas; dat schept vertrouwen.
• Bewaar je eigen grenzen. Laat je niet meeslepen in overdreven caretaking.
• Zoek context toe te voegen. Breng nuance in gesprekken, bied alternatieve perspectieven, en doe dit op een rustige en feitelijke manier.
• Zoek steun. Bespreek situaties met collega’s of een vertrouwenspersoon, zodat je zelf niet overbelast raakt.

Conclusie

Niet elke lastige baas is een "narcist". Vaak gaat het om laag-contextueel denken: sterk in helderheid en actie, maar kwetsbaar voor tunnelvisie en relationele misverstanden. Door dit te begrijpen kan je beter afstemmen, realistischere verwachtingen hanteren en constructiever samenwerken.